పూరీ - శ్రీ జగన్నాథ దేవాలయం
భారతదేశంలోని నాలుగు ధామ్లలో (తీర్థయాత్రలు) ఒకటిగా పరిగణించబడే
పూరీలోని శ్రీ జగన్నాథ దేవాలయం, ఒడిషా రాష్ట్రంలోని పురాతన నగరం పూరీలో ఉంది. భగవంతుడు
జగన్నాథుడికి అంకితం చేయబడింది - విశ్వానికి ప్రభువు, విష్ణువు యొక్క ఒక రూపం, ఈ పురాతన
ఆలయం ప్రతి సంవత్సరం మిలియన్ల మంది భక్తులను ఆకర్షిస్తుంది. ప్రసిద్ధ రథయాత్ర ఉత్సవం సందర్భంగా ఈ సంఖ్య విపరీతంగా
పెరుగుతుంది.
కళింగ నిర్మాణ శైలిని కలిగి ఉన్న ఈ పుణ్యక్షేత్రంలో ప్రధాన ఆలయంతో
పాటు, అనేక చిన్న దేవాలయాలు ఉన్నాయి, దీనికి సంబంధించిన అనేక ఆసక్తికరమైన కథలు ఉన్నాయి.
ఈ పవిత్ర క్షేత్రంలో ప్రధాన దేవతలు జగన్నాథుడు, అతని సోదరుడు బలభద్రుడు మరియు అతని
సోదరి సుభద్రా దేవి. దేవాలయం యొక్క వాస్తుశిల్పం కేవలం అత్యద్భుతంగా ఉంటుంది మరియు
పురాతన కాలం నాటి అద్భుతమైన హస్తకళా నైపుణ్యానికి ఒక సంగ్రహావలోకనం అందించే పురాతన
ద్వారాలు కూడా ఉన్నాయి.
జగన్నాథ ఆలయానికి వెళ్లే గ్రాండ్ రోడ్ (బడా దండా) భక్తులతో రద్దీగా
ఉంటుంది మరియు ఉదయం నుండి సాయంత్రం వరకు కార్యక్రమాలతో సందడి చేస్తుంది. రద్దీ ఉన్నప్పటికీ
ఆలయం లోపల మరియు వెలుపల మొత్తం వాతావరణం చాలా అద్భుతంగా ఉంటుంది. ఇది జీవితంలో ఒక్కసారైనా
తప్పకుండా సందర్శించదగిన పవిత్ర ప్రదేశం!
పూరి శ్రీ జగన్నాథ దేవాలయం చరిత్ర
జానపద కథల ప్రకారం, జగన్నాథ్ (విశ్వానికి ప్రభువు) అని పిలవబడటానికి
ముందు, భగవంతుడు 'పురుషోత్తమ'గా పూజించబడ్డాడు - ప్రపంచాన్ని సృష్టించేవాడు, రక్షకుడు
మరియు నాశనం చేసేవాడు. పూరీలోని శ్రీ జగన్నాథ దేవాలయం యొక్క ప్రస్తుత నిర్మాణాన్ని
12వ శతాబ్దం ADలో గంగ రాజవంశ స్థాపకుడు అనంత వర్మన్ చోడగంగా దేవా నిర్మించాడని నమ్ముతారు.
అయితే, ఆలయం పూర్తి చేయడం 1230 ADలో అనంగ్భీమ దేవ III ఆధ్వర్యంలో జరిగింది, అతను మందిరంలో
దేవతలను కూడా స్థాపించాడు.
నబకళేబర
8, 11, 12 మరియు 19 సంవత్సరాలలో క్రమానుగతంగా నిర్వహించబడే జగన్నాథ
ఆలయంలో, నబకళేబర అనేది ఒక ప్రత్యేకమైన సంప్రదాయం. 'నబకళేబర' అనే పదానికి కొత్త స్వరూపం
అని అర్థం. కొన్ని జ్యోతిష్య మరియు ఖగోళ గణనల ద్వారా గుర్తించబడిన ఈ సంప్రదాయం, పూజించబడే
దేవతల చెక్క విగ్రహాలను మార్చడం.
నబకళేబర ప్రక్రియలో అడవికి ప్రయాణించడం, దివ్యమైన చెట్లను కనుగొనడం,
చెట్టు నుండి కలపను కత్తిరించడం మరియు ఆకృతి చేయడం, పూరీకి కలపను తరలించడం, కొత్త విగ్రహాలను
తయారు చేయడం, పాత విగ్రహాలను పాతిపెట్టడం మరియు కొత్తవి భక్తులకు దర్శనం కలుగజేయడం
వంటి 12 దశలు ఉంటాయి.
పండుగలు
ఆలయంలో దాదాపు 12 ప్రధాన పండుగలు, ఇతరత్రా ఉత్సవాలు ఎంతో ఉత్సాహంతో
ఆచరిస్తారు మరియు వాటిని సమిష్టిగా 'ద్వాదశ యాత్రలు' అంటారు. అవి స్నాన యాత్ర, శయన
యాత్ర, పార్శ్వ పరివర్తన, దేవ ఉత్థాపన, దక్షిణాయన, పుష్యవిషేక, ప్రవరణ షష్ఠి, డోల యాత్ర,
మకర సంక్రాంతి, చందన యాత్ర, అక్షయ తృతీయ, దమనక చతుర్దశి మరియు నీలాద్రి మహోదయ.
రథయాత్ర
పూరీలోని జగన్నాథ దేవాలయంలో జరిగే ముఖ్యమైన వేడుకలలో ఒకటి, ప్రసిద్ధ
రథయాత్ర ఉత్సవం. ఈ గొప్ప వేడుకను చూసేందుకు ప్రతి సంవత్సరం వేలాది మంది భక్తులు పూరీకి
వస్తుంటారు. ఈ పండుగను ఆషాఢ మాసం (హిందూ క్యాలెండర్ ప్రకారం) రెండవ రోజున జరుపుకుంటారు.
ఈ రథోత్సవం కోసం ప్రతి సంవత్సరం మూడు రథాలు నిర్మిస్తారు.
యాత్ర మొదటి రోజున, జగన్నాథుడు, బలభద్రుడు మరియు సుభద్రా దేవి విగ్రహాలను వేర్వేరు రథాలలో కూర్చోబెట్టి, కొన్ని కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న జగన్నాథుని అత్త ఇంటికి, గుండిచా ఆలయానికి పెద్ద ఊరేగింపుతో తీసుకువెళతారు. ఉత్సవాల 10వ రోజున, విగ్రహాలను జగన్నాథ ఆలయానికి తిరిగి తీసుకువస్తారు మరియు ఈ తిరుగు ప్రయాణాన్ని బహుద యాత్ర అంటారు.
శ్రీ కృష్ణ జన్మ, ఝులన్ యాత్ర, గణేష్ చతుర్థి, బలభద్ర జన్మ, సప్తపురి
అమాబాస్య, రాహురేఖ లగి, బడి నృసింహ బీజే, చిట్లగి అమాబస్య, ఋషి పంచమి, హోలీ, రామనవమి
మరియు ఇతర పండుగలు ఈ ఆలయంలో జరుపుకుంటారు.
